دگردیسی هویت سیاسی بعد از انقلاب اسلامی ایران

هویت مفهومی است که دنیای درونی یا شخصی را با فضای عمومی اَشکال فرهنگی و روابط اجتماعی ترکیب می کند. در واقع، هویت معنای کلیدی می باشد که ذهنیت افراد را شکل می دهد و مردم به واسطه آن ها، نسبت به رویداد ها و تحوّلات محیط زندگی خود حساس می شوند. امّا، هویت سیاسی در معنای خاص تر، به عنوان اصلی ترین بُعد هویتی، دارای ویژگی هایی چون؛ پویایی و دینامیک بودن، عدم ثبات و تغییر پذیری است. در واقع، این نوع هویت پایا نیست، بلکه در موقعیت های خاص تغییر و تحوّل می یابد. اساساً هویت سیاسی نوعی خود فهمی سیاسی شهروندان یک جامعه نسبت به ساختار قدرت سیاسی می باشد. به عبارت دیگر، مقصود از هویت سیاسی این است که شهروندان یک نظام سیاسی تا چه اندازه به نظام سیاسی جاری خودشان احساس تعلّق و علقه می کنند. بنابراین، پرسشی که در پی پاسخ به آن برآمدیم این است که آیا جامعه ایرانی از سال های انقلاب اسلامی تا به امروز، دچار دگردیسی و تحوّل در هویت سیاسی خودش شده است؟. در پاسخ، بایستی گفت که جامعه جوان ایران در دوران کنونی حیات خود، به عنوان جامعه در حال گذار، بیش از هر دوران دیگری وام دار شکاف های جامعه سنتی و باردار شکاف های جامعه مدرن می باشد. این تراکم شکاف ها، بستر ساز مشارکت غیر مسالمت آمیز خواهد شد. به عبارت دیگر، گسترش استفاده از ابزار های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، بهبود شرایط اقتصادی مردم(امنیت اقتصادی)، نیز، بحران دولت ایدئولوژیک در امر هویت سازی و شکاف فکری و فرهنگی بین نیرو های حاکم و در نهایت، تحوّلات ساختاری در ابعاد اقتصادی و فرهنگی جامعه و پیامد های آن، منجر به دگردیسی و تحوّل در هویت سیاسی به ویژه نسل جوان جامعه ایرانی شده است. در واقع، پایگاه اجتماعی این هویت را نسل تازه ای از نیرو های اجتماعی تشکیل می دهد که در مقابل هویت سیاسی نسل گذشته از خود واکنش نشان داده است و بیشتر در قامت هویت مقاومت بروز یافته است.